وکالت تام الاختیار نوعی وکالت است که در آن به وکیل، اختیار اقدام در کلیه امور مالی و حقوقی داده می شود. و در واقع فرد کلیه اختیارات، تعهدات و تکالیف خود را به صورت یک جا به شخص ثالثی تفویض مینماید.
این نوع وکالت این گونه است که موکل در وکالت نامه تنظیمی فی مابین تمامی امور مادی و اداری خود را به وکیل میدهد و دیگر لازم نیست که برای هر کار جدیدی یک وکالت جدید و حتی جداگانه ای نسبت به بعضی امور داده شود، وکالت نامه های تام الاختیار می تواند به صورت رسمی یا عادی تنظیم شود ؛یعنی عادی به صورت دست نویس و یا حتی دردفاتر اسناد رسمی به طور رسمی تنظیم شود.
انواع وکالت نامه تام الاختیار به موجب قانون:
وکالت نامه تام الاختیار با توجه به شیوه تنظیم به دو نوع تقسیم می شود:
وکالت نامه تام الاختیار عادی: این نوع وکالت نامه به صورت نوشته بین دو طرف و بدون حضور در دفتر اسناد رسمی تنظیم می شود.
وکالت نامه تام الاختیار رسمی: در این نوع وکالت نامه طرفین در دفتر اسناد رسمی حاضر شده و به طور رسمی اقدام به تنظیم وکالت نامه نموده اند. بدیهی است که اعتبار وکالت نامه رسمی بیشتر از وکالت نامه عادی است.
همچنین وکالت تام الاختیار ممکن است به صورت بلاعزل داده شود و یا به صورت موقت. در صورتیکه به صورت بلاعزل اعطا شود عزل آن توسط وکیل ممکن نیست و فقط در شرایط خاصی مانند استعفا و فوت و.. عزل می شود.
حدود اختیارات وکیل تام الاختیار
حتی در وکالت تام الاختیار نیز حدود اختیارات وکیل باید مشخص شود اعم از اختیار انجام امور مالی، اداری، حقوقی و.. حتی مراجعی را نیز که وکیل در آن ها حق اقدام دارد میبایست در قرارداد مشخص نمود و بنابراین صرف ذکر واژه تام الاختیار کافی نیست.
چگونه وکالت تام الاختیار باطل می شود؟
اگر وکالت تام الاختیار به صورت بلاعزل نباشد قرارداد وکالت به دو شکل فسخ و باطل می شود:
- عزل وکیل توسط موکل
- استعفای وکیل
سوال: آیا وکیل می تواند در انجام مورد وکالت به دیگری وکالت بدهد؟
پاسخ: چنانچه وکالتنامه ای بین وکیل و موکل منعقد شده باشد فردی که به عنوان وکیل معرفی شده است حق واگذار نمودن مورد وکالتنامه را به دیگری ندارد مگر اینکه صراحتا این موضوع در وکالتنامه تصریح شده باشد. چنانچه وکیل بدون اذن موکل مورد وکالت را به دیگری واگذار نماید، هم وکیل و هم فرد ثالثی که به او وکالت را بدون اجازه واگذار کرده است در مقابل موکل مسئول جبران خسارت می باشند.
تعهدات وکیل در وکالتنامه تام الاختیار
وکیل نمی تواند عملی را انجام دهد که خلاف وکالتنامه و یا بر خلاف مصالح موکل باشد و در صورتی که چنین تخلفی نماید مسئول است و باید در اعمالی که به وکالت از موکل خویش انجام می دهد، مصلحت کامل موکل را در نظر داشته باشد. و از آن موارد وکالتی که موکل به او اعطا نموده است نباید تخطی نماید.
وکیل باید در مورد اقداماتی که در حیطه وکالتنامه تام الاختیار و یا ساده انجام میدهد به موکل اطلاع دهد و چنانچه مبالغی را به جای موکل دریافت نموده باشد لازم است به موکل تحویل دهد.